Cuộc chiến Việt – Trung 1979 ai thắng ai bại?

Ngày 17/2 năm 1979, Đặng Tiểu Bình xua 60 vạn quân tấn công Việt Nam, chiến tranh biên giới phía Bắc bùng phát. Phía Trung Quốc gọi là cuộc phản kích tự vệ, phía Việt Nam gọi là cuộc chiến tranh Chiến tranh bảo vệ biên giới phía bắc, 1979 hay Cuộc chiến chống bè lũ bành trướng phương bắc. 

Nhiều sử gia phương Tây gọi đây là Chiến tranh Đông Dương lần 3.

Khi đội chiếc nón cao bồi, cũng là lúc Đặng Tiểu Bình chuẩn bị xua quân nam hạ

Đặng Tiểu Bình nói thẳng toẹt ra rằng không ham lãnh thổ Việt Nam chỉ là muốn dạy cho Việt Nam một bài học. Vì sao phải dạy? Điều này chắc chỉ có các nhà chính trị hai nước đương thời là rõ nhất.

Chiến tranh bùng phát dữ dội trong vòng 01 tháng và nhì nhằng cho tới tận 12 năm sau mà đỉnh điểm là cuộc chiến tháng 3, tháng 4 1984. Nhưng cuối cùng thì trong cuộc chiến tranh này, ai là người thắng, ai là chiện bại?

Trung Quốc chiến thắng về mặt chiến lược

Họ chủ động thời gian ra quân, phát động tổng tiến công trên toàn biên giới Việt Trung, họ chủ động rút về. Đó là thắng lợi trong mưu tính của Đặng Tiểu Bình.

Họ treo cái búa chiến tranh trên biên giới phía Bắc của Việt Nam trong suốt 12 năm sau đó (1979 đến 1991), khiến Việt Nam hao kiệt nhân lực, quốc gia bị suy tổn nặng nề, gián tiếp đẩy Việt Nam đến khủng hoảng toàn diện những năm 1985 – 1986. Đó là thắng lợi về mặt chiến lược.

Sau chiến tranh, Đặng Tiểu Bình từ bỏ chiến thuật biển người, hiện đại hóa quân sự, quân đội Trung Quốc có thể tác chiến hiện đại trong chiến dịch xâm lược Núi Đất, núi Bạc Việt Nam (tháng 3, tháng 4/1984) đó là thắng lợi về mặt chiến lược thứ 3.

Chưa kể chiến tranh biên giới còn giúp Trung Quốc phá thế bị bao vây, chính thức mở cửa, kết thân với Hoa Kỳ, công cuộc Hiện đại hóa Trung Hoa dưới thời Đặng Tiểu Bình thành công. Còn Việt Nam không còn đủ sức dứt điểm Khơ Me đỏ, phía Bắc bị họa chiến tranh, quốc lực suy kiệt cùng cận, tứ cố vô thân, láng giềng sợ sệt đấy là cái thắng lợi thứ 4 của người Trung Quốc.

Năm 1989, quá mệt mỏi và hoàn toàn suy kiệt, Việt Nam phải thoái lui nhường quyền cai quản Khơ Me cho lực lượng gìn giữ Hòa bình của Liên Hợp Quốc, thậm chí còn phải thỏa ước cho Khơ Me đỏ quay lại chính trường Cambuchia. Đó là thắng lợi thứ 5 của người Trung Quốc.

Việt Nam chiến thắng về mặt chiến thuật

Quân phòng thủ biên giới phía Bắc của Việt Nam dù không có sự tham chiến bởi những lực lượng chính quy tinh nhuệ và bị tấn công bởi một lực lượng đông gấp nhiều lần đã kiên gan phòng thủ, gây tổn thất nặng cho phía quân đội Trung Quốc.

Lính Trung Quốc bị quân đội Việt Nam bắt làm tù binh

Sau khi phía Trung Quốc rút quân, quân đội Việt Nam đã tái chiếm lại hầu hết đất đai bị mất, đóng quân chốt giữ các cao điểm, phòng thủ nghiêm ngặt biên giới Việt Trung. Trung Quốc như thường lệ, cuối cùng đã phải thoái lui và sau chiến tranh họ chẳng kiếm được mấy lợi nhuận về lãnh thổ cũng như giá trị kinh tế từ Việt Nam.

Quân đội Việt Nam trong thời kỳ này đã không hổ danh là lực lượng hơn 3 thập kỷ chỉ biết đến đánh trận. Đã đánh thì dù thế nào cũng không cam chịu thất bại!

Nhưng những chiến thắng như vậy chỉ mang tính chiến thuật và bị lu mờ bởi những khốn quẫn về mặt kinh tế ngay sau khi tiếng súng biên giới phía Bắc vừa thuyên giảm. Chiến tranh liên miên khiến tư tưởng quân phiệt thống trị và Việt Nam không thể rảnh hơi ra để chuyển đổi kinh tế thời chiến sang kinh tế thời bình.

Hậu quả vẫn còn đeo đẳng đến tận hôm nay!