Chính trị Văn minh: Dưới chân bóng đèn

Đất nước tôi bốn ngàn năm (hoặc là hơn thế) chưa từng biết lớn, đất nước tôi sợ trưởng thành. 

Xem thêm: Kỳ 1. Chính trị văn minh thách thức cho người Việt

Dân chủ, không phải ngày một ngày hai mà có được. Phương Tây hành trình đến với dân chủ phải mất nửa thiên niên kỷ mà cái gốc khởi nguyên chính là Phục Hưng những giá trị của văn minh Hy - La. Nước Mỹ mất chí ít 2 trăm năm. Một số nước trong khu vực Đông Nam Á, Đông Bắc Á đi sớm hơn Việt Nam vài chục năm (nửa thế kỷ). 

Hành trình đến với nền dân chủ là tất yếu, cái giá phải trả  cho sự tất yếu ấy là thời gian và cả máu. Nhưng đi đến thời hiện đại thì hành trình này được rút ngắn và càng vắng bóng việc đổ máu. 

Dân chủ như một ngọn đèn mà mọi người đều bình đẳng về quyền hưởng thụ ánh sáng đó, nhưng oái oăm là ở chỗ chúng ta đứng dưới chân cây đèn. Thay vì phải xác định một hướng đi và chạy bứt ra thì người Việt níu giữ nhau lại và chạy xung quanh cột đèn. Càng chạy càng mệt, càng thiếu nội lực và rồi càng rối loạn về phương hướng.

Nền dân chủ ở Việt Nam có thể được thúc đẩy một cách mạnh mẽ và xác định một tương lai tươi sáng nếu nhà cầm quyền tự diễn biến. Nhưng không họ đã chọn con đường vì tồn vong chế độ và trực tiếp tạo nên hiệu ứng sự ngu xuẩn đám đông nhằm tiếp tục nền toàn trị của mình. 

Họ đang xơ cứng, chìm trong đồng bùng nhùng, hay cái hố đầy bùn mà họ mới là người tạo nên. Họ hi vọng dù ngập nửa thân trong đống bùn lầy thì phần trên vẫn giữ được những đặc quyền, đặc lợi và vẫn "soi đường" tỏa sáng vinh quang cho phần dưới (đang ngập trong bùn).

Hãy xem họ nói dối và cố tình tạo ra hiệu ứng sự ngu xuẩn của đám đông. Thật không thể nào tưởng tượng nổi những người được coi là đại biểu của dân lại nói dối và áp đặt trắng trợn như vậy! Hệ quả của việc nói dối và chối bỏ sự thật là chính họ sẽ lún sâu hơn trong cái hố đầy bùn.

Ở một phía khác, đáng lẽ ra trong bối cảnh kinh tế - chính trị ở Việt Nam hiện thời, những tiếng nói dân chủ phải được cất lên vang vọng hơn, mạnh mẽ hơn và tạo được hiệu ứng xã hội (hiệu ứng ánh sáng) tốt hơn thì oái oăm thay nó lại đang chịu một cơn co rút thậm tệ. Cơ hội vàng tập huấn dân chủ, xác lập tư duy dân chủ (trong kỳ sửa Hiến Pháp) đang bị chối bỏ một cách không thể nhẫn tâm hơn. 

Chúng ta có thể lý giải tình trạng này bằng việc chính quyền gia tăng các hoạt động đàn áp hoặc bắt giữ mà vụ bắt blogger Trương Duy Nhất chính là một điển hình. Vụ bắt giữ đã làm long tóc gáy không ít blogger, đặc biệt là những người có khuynh hướng đối kháng tư tưởng với chính quyền. Nhưng chừng đó là không đủ, cái chính cái quan trọng nhất là chúng ta thiếu nội lực, thiếu một tư duy khoa học và xác quyết để định hình nên hành trình dân chủ. 

Những bộ óc tốt nhất cho việc định hình tư duy dân chủ (chí ít là trên không gian internet) đã không còn, họ bị bắt, bị tống tù, bị đánh pam các kiểu. Họ vô khám khi chưa kịp tạo ra bất cứ một tiền đề tư duy, một nền tảng tư tưởng nào cho số đông còn lại (số đông đang mù lòa). Thậm chí họ bị bắt ngay khi mà đại đa số người dân (đang mù lòa) cho rằng: chỉ nghĩ như thế thôi đã là phản động.

Và khi rời khám thì mọi việc đã rất khác, họ không chắc còn theo kịp với thời cuộc. 

Tức là họ đã bị vô hiệu hóa!

Những người còn lại đấu tranh dân chủ theo cái kiểu đèn ai nấy rạng, thậm chí quẹt diêm lung tung và rất dễ bị thổi tắt dù chỉ bởi một cơn gió thoảng qua. Trên cộng đồng mạng, ta thấy những ánh sáng dân chủ lập lòe như ma trơi, đông một tý, tây một tý, nam một tý, bắc một tý. Vậy cái giá trị cốt lõi ở đâu, phương hướng là gì, lộ trình ra sao? Hoàn toàn không có!

Hay dân chủ đơn thuần chỉ bằng việc nhổ nước miếng và chửi chính quyền? 

Hướng tới nền dân chủ mà không hề có cái gốc, cái nội lực thực tế tất yếu sẽ đuối sức, sẽ bị thổi bay bởi sức mạnh của nhà cầm quyền. Và chưa một ai chăm lo cho cái gốc đó, tất thảy đều chạy theo sự kiện, hoặc câu view dân chủ.

Ở một góc nhìn khác ta sẽ thấy những băng hoại khủng kiếp của tư duy dân chủ, của cái gọi là đấu tranh dân chủ. Hình như có một thế lực nào đó hoặc bằng sự ngu xuẩn của mình hoặc bằng những chủ ý được xác quyết rõ ràng đang cố gắng bôi bẩn tiếng gọi dân chủ một cách tối đa. Họ đang dìm cái gọi là tiếng gọi dân chủ xuống bùn lầy của sự dã man, tàn bạo và những hành động lố lăng thiếu văn hóa.

Tôi hồ nghi những hành động khát máu kêu gào đánh đổ cộng sản, những bức hình chế về ĐCS Việt Nam, ông Hồ Chí Minh hay nhiều nhân vật cấp cao khác có thể lại nằm trong một âm mưu như thế? Biết đâu đấy!

Vì chỉ có như thế người ta mới định hình rằng: Dân chủ ư chẳng qua đó chỉ là đám bỉ ổi, là vô văn hóa, là những kẻ xúc phạm những nhân vật cần được tôn kính, xúc phạm truyền thống dân tộc. Đáng cười buồn là ở chỗ, dưới chân ngọn đèn mọi thứ trở nên u tối, ngớ ngẩn, nhận bạn ra thù, nhận thù ra bạn. Hay đúng hơn là tư duy kẻ mà cùng mình chửi một người thì đó là bạn đang được vận hành. 

Một thứ tư duy của thời kỳ rã đám lòng tin, bơ vơ cầu cứu và luôn sợ mình lạc lõng. 

Trong khi đó những người được coi là sao sáng, những vì sao còn rơi rớt lại thì lại tự cho mình là sao thực sự! Tức là tự giành cho mình cái chân lý đúng, thói gia trưởng độc quyền dân chủ.

Tất yếu đó là tư duy dưới chân bóng đèn. Níu giữ nhau để cùng chìm trong bóng tối. 

Tôi cho rằng: Để có được dân chủ nhất là trong bối cảnh Việt Nam hiện thời cần phải có được sự thức tỉnh của một dân tộc, một cuộc cách mạng thực sự trong tư duy, tức là việc tạo dựng những nền tảng, một lộ trình xác quyết và khoa học cho một nền dân chủ.

Nhưng không một ai làm điều đó.

Ví như người ngủ mê thì phải có một tiếng sét giữa trời đêm để họ có thể thức tỉnh và căn bản là họ phải có nhu cầu thức tỉnh. Chứ bắt đúng bệnh rồi, thuốc kê đúng rồi mà tâm lý chối thuốc định hình trong não bộ, dứt khoát ngủ mê thì thuốc gì cho lại?

Kỳ sau: Tác hại khốc liệt của DLV